سود بانکی مبلغی است که بانکها به سپردهگذاران بابت نگهداری و استفاده از سرمایه آنها پرداخت میکنند یا مبلغی است که بانکها بابت وام و تسهیلات از وامگیرندگان دریافت میکنند.
از کاربردهای سود بانکی این است که می تواند منبع درآمد برای سپردهگذاران باشد. این سود میتواند به عنوان درآمد جانبی یا حتی منبع اصلی درآمد برای برخی افراد، به ویژه بازنشستگان، باشد. کاربرد دیگر دریافت سود بانکی تسهیل اعطای وام و تسهیلات از سوی بانکهاست. این سود نقش مهمی در تأمین منابع مالی بانکها برای ارائه وامها و پروژههای توسعهای دارد و در آخر سود بانکی تاثیر زیادی بر بازارهای مالی دارد و تغییرات آن میتواند بر نرخ بهره و بازده سرمایهگذاری در بازارهای مالی، همچون بورس و اوراق قرضه، تأثیر بگذارد.
سود بانکی چیست؟
سود بانکی مبلغی است که بانکها به سپردهگذاران پرداخت میکنند یا از وامگیرندگان دریافت میکنند. این سود به عنوان هزینهای برای استفاده از پول محاسبه میشود و به دو نوع اصلی تقسیم میشود:
- سود سپرده: بانکها برای جلب سپردهگذاری افراد، سودی به موجودی حسابهای سپرده پرداخت میکنند. این سود معمولاً به صورت درصدی از مبلغ سپرده است و به صورت ماهانه، سه ماهه یا سالانه پرداخت میشود.
- سود وام: وقتی شخصی از بانک وام میگیرد، باید مبلغ بیشتری نسبت به وام اولیه بازپرداخت کند. این مبلغ اضافی همان سود بانکی است که به عنوان هزینه استفاده از وام توسط وامگیرنده پرداخت میشود.
نرخ سود بانکی در هر کشور و بانک میتواند متفاوت باشد و تحت تأثیر سیاستهای مالی و اقتصادی آن کشور قرار دارد.
اهمیت دریافت سود بانکی چیست؟
دریافت سود بانکی برای افراد و اقتصاد اهمیت زیادی دارد. در زیر به برخی از دلایل مهم آن اشاره میکنیم:
- افزایش درآمد: سود بانکی یک منبع درآمد غیرفعال برای سپردهگذاران است. افراد با سرمایهگذاری در بانکها میتوانند سودی دریافت کنند که به تقویت وضعیت مالی آنها کمک میکند.
- تشویق به پسانداز: نرخ سود بالا افراد را ترغیب میکند تا پول خود را در بانک سپردهگذاری کنند. این کار باعث افزایش پساندازهای مردمی میشود و به طور کلی موجب رونق اقتصادی میشود.
- کمک به حفظ ارزش پول: با وجود تورم، ارزش پول به مرور کاهش مییابد. سود بانکی میتواند به افراد کمک کند تا از کاهش ارزش پول خود جلوگیری کنند یا اثرات آن را کاهش دهند.
- ایجاد ثبات اقتصادی: بانکها با جذب سپردهها و پرداخت سود به سپردهگذاران میتوانند نقدینگی مورد نیاز خود را تأمین کنند و به این ترتیب، امکان تأمین اعتبار برای فعالیتهای اقتصادی و رشد اقتصادی را فراهم کنند.
- بهبود فرصتهای سرمایهگذاری: افرادی که سود بانکی دریافت میکنند، ممکن است از این پول برای سرمایهگذاری در کسبوکارهای جدید یا داراییهای دیگر استفاده کنند که این امر میتواند به رشد اقتصادی و افزایش فرصتهای شغلی منجر شود.
- کاهش ریسک سرمایهگذاری: سود بانکی نوعی سرمایهگذاری نسبتاً کمریسک است، زیرا بانکها به عنوان نهادهای مالی معتبر معمولاً امنیت بالایی برای سپردهها فراهم میکنند.
نحوه محاسبه سود بانکی چگونه است؟
برای محاسبه سود بانکی معمولاً از فرمولهای سادهای استفاده میشود که بسته به نوع سپرده و نرخ سود متغیر هستند. در ایران، معمولاً سود بانکی به صورت ماهانه یا سالانه محاسبه و به حساب سپردهگذاران واریز میشود.
انواع فرمول ریاضی برای محاسبه انواع سود بانکی
فرمول ریاضی برای محاسبه سود بانکی به ما کمک میکند که دقیقتر سود سرمایهگذاری خود را در بانک تخمین بزنیم. این فرمول به روش های زیر محاسبه میشوند:
سود بانکی ۱۸ درصد
محاسبه سود بانکی با نرخ ۱۸ درصد به این صورت است که ابتدا باید بدانیم این سود به صورت ساده یا مرکب محاسبه میشود. در ادامه، روش محاسبه هر دو نوع را توضیح میدهم:
محاسبه سود ساده
در سود ساده، مبلغ اولیه بهصورت ثابت هر سال سود دریافت میکند و سود روی سود محاسبه نمیشود.
فرمول سود ساده به صورت زیر است:
سود = مبلغ اولیه \times نرخ سود \times مدت زمان
به عنوان مثال، اگر شما ۱۰ میلیون تومان بهمدت یک سال با نرخ سود ۱۸ درصد سپردهگذاری کنید، سود شما به شکل زیر خواهد بود:
سود = ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ \times ۰٫۱۸ \times ۱ = ۱,۸۰۰,۰۰۰ \text{ تومان}
محاسبه سود مرکب
در سود مرکب، سود به صورت دورهای (معمولاً ماهانه یا سالانه) محاسبه شده و به مبلغ اولیه اضافه میشود؛ در نتیجه، سود جدید نیز بر روی مبلغ اولیه و سودهای قبلی محاسبه خواهد شد.
فرمول سود مرکب به صورت زیر است:
مجموع مبلغ = مبلغ اولیه \times (۱ + نرخ سود)^مدت زمان
برای مثال، اگر همان مبلغ ۱۰ میلیون تومان را با نرخ سود مرکب ۱۸ درصد بهمدت یک سال سرمایهگذاری کنید، محاسبه به شکل زیر خواهد بود:
مجموع مبلغ = ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ \times (۱ + ۰٫۱۸) = ۱۱,۸۰۰,۰۰۰ \text{ تومان}
این مبلغ شامل اصل سپرده و سود مرکب محاسبهشده است.
سود بانکی روز شمار
سود بانکی روزشمار براساس تعداد روزهایی که پول در حساب بانکی شما قرار دارد محاسبه میشود. فرمول محاسبه آن به این صورت است:
و برای محاسبه سود کل در یک بازه زمانی مشخص، باید سود روزانه را در تعداد روزهای آن بازه ضرب کنید.
برای مثال، اگر مبلغ سپرده ۱۰ میلیون تومان و نرخ سود سالانه ۲۰ درصد باشد، سود روزانه به این شکل خواهد بود:
\text{سود روزانه} = \frac{10,000,000 \times 20}{365} = 5,479 \text{ تومان}
و اگر این پول به مدت ۳۰ روز در حساب بماند، سود آن برابر با:
5,479 \times 30 = 164,370 \text{ تومان}
سود بانکی ماه شمار
سود بانکی ماهشمار به این صورت محاسبه میشود که ابتدا بانکها مانده حساب شما را در طول یک ماه بررسی میکنند و حداقل موجودی روزانه را مبنای محاسبه قرار میدهند. برای محاسبه سود ماهشمار مراحل زیر انجام میشود:
- حداقل مانده روزانه: در هر روز، مانده حساب شما ثبت میشود.
- انتخاب حداقل مانده ماهانه: کمترین موجودی روزانه در طول یک ماه به عنوان “حداقل مانده” انتخاب میشود.
- محاسبه سود: با توجه به نرخ سود سالیانه بانک، فرمول زیر برای محاسبه سود ماهشمار استفاده میشود:
\text{سود ماهانه} = \text{حداقل مانده ماهانه} \times \frac{\text{نرخ سود سالانه}}{12}
مثال: فرض کنید نرخ سود سالانه 18 درصد و حداقل موجودی شما در ماه 10 میلیون تومان باشد. سود ماهانه به این صورت محاسبه میشود:
10,000,000 \times \frac{0.18}{12} = 150,000
پس در پایان ماه، 150,000 تومان به عنوان سود به حساب شما اضافه میشود.
سود سپرده کوتاه مدت
محاسبه سود بانکی سپردههای کوتاهمدت به طور کلی به صورت زیر انجام میشود:
- تعیین نرخ سود سالانه: بانکها معمولاً نرخ سود سالانه مشخصی برای سپردههای کوتاهمدت تعیین میکنند. به عنوان مثال، فرض کنید این نرخ ۱۰٪ باشد.
- تبدیل نرخ سالانه به نرخ ماهانه یا روزانه: برای محاسبه سود به صورت ماهانه یا روزانه، باید نرخ سالانه را به نرخهای کوچکتر تبدیل کنید.
برای محاسبه سود روزانه، نرخ سالانه تقسیم بر ۳۶۵ روز میشود.
برای محاسبه سود ماهانه، نرخ سالانه تقسیم بر ۱۲ ماه میشود.
- محاسبه سود روزانه یا ماهانه: پس از به دست آوردن نرخ روزانه یا ماهانه، میتوانید سود سپرده را محاسبه کنید. برای مثال، اگر شما سپردهای به مبلغ ۱۰ میلیون تومان با نرخ سود روزانه ۱۰٪ دارید، سود روزانه به این صورت محاسبه میشود:
\text{سود روزانه} = \frac{\text{مبلغ سپرده} \times \text{نرخ سود روزانه}}{۱۰۰}
- جمعآوری سود ماهانه یا دورهای: در بسیاری از بانکها، سود کوتاهمدت به صورت ماهانه به حساب واریز میشود. برای مثال اگر ۳۰ روز سود روزانه محاسبه شود، سود ماهانه سپرده به دست میآید.
به عنوان نمونه، اگر نرخ سود سالانه ۱۰٪ باشد، نرخ روزانه حدود ۰.۰۲۷۴٪ خواهد بود.
سود سپرده بلند مدت
سود بانکی سپردههای بلندمدت به روشهای مختلفی محاسبه میشود، ولی معمولاً با استفاده از فرمول زیر میتوان سود را محاسبه کرد:
سود = مبلغ سپرده \times نرخ سود سالانه \times \frac{مدت زمان سپردهگذاری}{۱۲}
در اینجا:
مبلغ سپرده: مقدار پولی است که در بانک قرار دادهاید.
نرخ سود سالانه: درصد سودی است که بانک برای سپردههای بلندمدت سالانه پرداخت میکند.
مدت زمان سپردهگذاری: مدت زمان (برحسب ماه) که پول شما در بانک قرار دارد.
برای مثال، اگر ۱۰۰ میلیون تومان با نرخ سود سالانه ۲۰٪ برای مدت یک سال در بانک سپردهگذاری کرده باشید، سود ماهانه شما به صورت زیر محاسبه میشود:
سود ماهانه = ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰ \times ۰.۲۰ \times \frac{۱}{۱۲} = ۱,۶۶۶,۶۶۶ تومان
سود سالانه نیز مجموع سود ماهانهها است، یعنی در پایان سال تقریباً ۲۰ میلیون تومان سود دریافت خواهید کرد.
البته، ممکن است شرایط خاصی از بانک به بانک دیگر متفاوت باشد و تغییراتی در نرخها و نحوه محاسبه سود اعمال شود، به همین دلیل بهتر است قبل از سپردهگذاری، با بانک خود درباره جزئیات محاسبه سود مشورت کنید.
معایب دریافت سود بانکی چیست؟
دریافت سود بانکی در کنار مزایای خود میتواند معایبی نیز داشته باشد که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش ارزش پول: نرخ سود بانکی معمولاً کمتر از نرخ تورم است. بنابراین، با وجود دریافت سود، ارزش واقعی سرمایه به مرور زمان کاهش مییابد.
- مالیات بر سود بانکی: در برخی کشورها، سود بانکی مشمول مالیات است و این میتواند از سود خالص شما بکاهد.
- ریسک کاهش نرخ بهره: بانکها میتوانند نرخ سود بانکی را کاهش دهند. این موضوع برای افرادی که به درآمد ثابت از طریق سود بانکی وابسته هستند، یک نگرانی است.
- فرصتهای سرمایهگذاری محدود: سرمایهگذاری در بانک سود ثابتی دارد و فرصتهایی که ممکن است در بازارهای دیگر، مثل بورس یا ملک وجود داشته باشد، از دست میرود.
- ریسک نقدینگی بانکی: در شرایط بحرانی اقتصادی، ممکن است بانکها قادر به پرداخت سود یا حتی بازگرداندن سرمایهها نباشند.
- تأثیر منفی بر اقتصاد: استفاده گسترده از سود بانکی ممکن است باعث شود که افراد به جای سرمایهگذاری در کسبوکارها و فعالیتهای تولیدی، ترجیح دهند پول خود را در بانک نگه دارند که این موضوع میتواند به کاهش رشد اقتصادی منجر شود.
دریافت سود از طریق سرمایهگذاری در پلتفرمهایی مانند نئووام بهطور معمول میتواند مزایای بیشتری نسبت به بانکها داشته باشد. برخی از این مزایا ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- سوددهی بالاتر: در بیشتر پلتفرمهای آنلاین، سود سرمایهگذاریها به دلیل ریسک بالاتر و استراتژیهای سرمایهگذاری پویا، بالاتر از سود بانکی است. بانکها معمولاً نرخ سود ثابت و کمی ارائه میدهند، در حالی که در پلتفرمهای آنلاین امکان دستیابی به سود بیشتر با توجه به نوع سرمایهگذاری وجود دارد.
- دسترسی آسان: پلتفرمهای آنلاین به کاربران امکان میدهند که در هر زمان و از هر مکان به حساب سرمایهگذاری خود دسترسی داشته باشند و مدیریت سرمایه خود را انجام دهند، در حالی که بانکها محدود به ساعات کاری مشخصی هستند.
- شفافیت و نظارت بیشتر: در این پلتفرمها، کاربران معمولاً میتوانند از طریق اپلیکیشنها یا پنلهای کاربری خود، جزئیات سرمایهگذاری خود را مشاهده کنند.
- تنوع در سرمایهگذاری: پلتفرمهای آنلاین معمولاً گزینههای متنوعتری برای سرمایهگذاری فراهم میکنند، از جمله سرمایهگذاری در سهام، اوراق قرضه، طلا، ارزهای دیجیتال و غیره. این تنوع به سرمایهگذاران امکان میدهد ریسک خود را مدیریت و سبد سرمایهگذاریشان را بهینه کنند.
- هزینههای کمتر: برخی پلتفرمهای آنلاین کارمزدها و هزینههای کمتری نسبت به بانکها دارند، چون بسیاری از فرآیندها را به صورت خودکار انجام میدهند.
سخن آخر
در این مقاله به بررسی مفهوم سودبانکی، انواع محاسبه و معایب دریافت آن پرداختیم. نئووام پلتفرمی برای سرمایه گذاری است که به شما این امکان را می دهد تا در 4 مدل مختلف سرمایه گذاری کنید:
مدل اول سرمایهگذاری مستقیم با مدیریت سرمایه توسط سرمایهگذار است که در این مدل، سرمایهگذار بهصورت مستقیم مدیریت سرمایه خود را بر عهده دارد و شخصاً تصمیم میگیرد که سرمایه خود را در کدام طرح یا پروژه سرمایهگذاری نماید. مدل دوم همکاری از طریق معرفی سرمایهگذاران جدید به نئووام است که در این مدل نیز سرمایهگذار با معرفی افراد جدید به نئووام و جذب سرمایهگذاران تازه، از سود حاصل از سرمایهگذاری این افراد بهرهمند خواهد شد.
مدل سوم سرمایه گذری در نئووام سرمایهگذاری با تخفیف در کارمزدهای نئووام است که این مدل برای سرمایهگذارانی طراحی شده است که قصد واگذاری سرمایه به نئووام را دارند (مبالغی بین 1 تا 2.5 میلیارد تومان). در این حالت، تامین مالی متقاضیان با تأیید سرمایهگذار انجام خواهد شد. و مدل آخر سرمایهگذاری با سود ثابت ماهیانه علیالحساب و تضامین بیشتر می باشد که در این مدل، نئووام تضمین مینماید که اصل سرمایه سرمایهگذاران (مبالغ بالاتر از 2.5 میلیارد تومان) حفظ شده و سود ثابت ماهیانه بهصورت علیالحساب واریز میشود. نکته حایز اهمیت در این مدل این است که تصمیم تامین مالی متقاضیان با نظر نئووام میباشد (برخلاف مدل سوم که تصمیم سرمایهگذار در تامین مالی متقاضیان دخیل میباشد).